باغ ایرانی تمثیلی از بهشت " بخش دوم "

گروه خبری : دانستنیها

تاریخ: ۱۳۹۷/۰۹/۰۸

تعداد بازدید: ۷۸۱۰

زمان مورد نیاز مطالعه: ۵ دقيقه

عناصر باغ‌های ایرانی

 

  • انهار بهشتی :

باغ‌های ایرانی مشحون از کاربردهای آب در قالب چشمه‌ها و انهار ، حوض‌ها و فواره‌ها و آبشارهایی است که زیبایی باغ‌های ایرانی را صد چندان می‌کند . در قرآن کریم و تفاسیر نیز از چشمه‌ها و انهار و حوض‌های باغهای بهشتی یاد شده است که گویی به کارگیری این کاربست‌های اب در باغ ایرانی ، تمثیلی از تصاویر باغ‌های بهشتی است ، زیباترین توصیف بهشت با به کار بردن ترکیب " جنات من تجری الانهار " حاصل شده است که نقطه عطف تصویر بهشتی است و به معنی باغ هایی است که دائما از زیر درختان و قصرهای آن ( نه زیر زمین آن ) جوی‌های آب جاری است که در 41 جای قرآن ذکر شده است و در 37 مورد آنها ترکیب لغوی "بهشت اخروی با نهرهای جاری " به کار رفته است . باغ‌های ایرانی نیز از ترکیب " آب جاری " و " پوشش درخت " واحه ای در دل طبیعت خشک ایجاد می‌کند که با توجه به تضاد محیط کویری و باغ ، به راستی تمثیلی از مناظر با طراوت باغ‌های بهشتی است . در قرآن کریم نیز برای بهشت توصیف هایی ارایه شده است که مهم‌ترین آن‌ها وصف نهرهای " چهارگانه بهشتی " است که از زیر "غرفه‌های بهشتی " جاری است که اساس هندسی باغ ایرانی به صورت چهار باغ "چهار نهر "و چگونگی معماری و مسیر آب در آن می‌باشد .

 

  • چشمه‌های بهشتی :

چشمه‌های آب جاری از جمله توصیف زیبایی باغ‌های بهشتی است که در دنیای مادی به عنوان منشا حیات و احداث باغ بهشت ماده‌ی مهم‌ترین اصل به شمار می‌رود و در قرآن کریم نیز دو بار از معجزه حضرت موسی در جاری کردن دوازده چشمه آب یاد کرده است .

 

  • آبشارهای بهشتی :

آبشارهای بهشتی تصویری زیبای دیگری از باغ‌های بهشتی و بهشت است . این تصویر از بهشت یادآور سایه گسترده درختان با ترنم آبشارهاست که در اکثر باغ‌های ایرانی مشهود است ، چنانچه آب جاری در چهار باغ‌ها و جویبارها و جوی‌های کم شیب و مارپیچ به حرکت در می‌آمده است و از آبشارهایی که کف آنها از تخته سنگی با "تراش سینه کبکی " تشکیل می‌شده است ، فرو میریخته و موجهای زیبا و ترنم دلنشین بهشتی را در باغ به وجود می‌آورده است که نمونه آن در باغ " قدمگاه نیشابور " با آبشارها و سنگ‌های سینه کبکی در دوره صفوی دیده می‌شود .

 

حوض‌های بهشتی :

در اکثر باغ‌های ایرانی جوی آب از طبقه زیرین کوشک ، سرچشمه می‌گیرد و به حوض جلوی عمارت می‌ریزد . کلمه "کوثر" در آیه ( انا اعطیناک الکوثر – سوره کوثر ) را به معنای نهری در بهشت و حوض خاص رسول خدا (ص) در بهشت یا صحرای محشر دانسته اند . چنانچه نهر یا حوض کوثر چنانچه در بعضی از روایات آمده است ، از زیر عرش جریان دارد و مبدا و نهایت ان بی پایان و نامحدود است و هر کس به اندازه ظرفیت ذهن صاف و پاکش از آن دریافت و بهره ای دارد . حوض ، آبنما و استخر در " مظهر قنات " در باغ ایرانی ، احداث شده است و پس از ظهور آب در طبقه همکف عمارت و ریختن به حوض آنجا به سمت استخر جلوی عمارت جاری می‌شده است ، جاری شدن آب از حوض زیر عمارت و یا جلوی آن ، تصویر بهشتی کوثر را به ذهن متبادر می‌کند ، چنانچه این تمثیل " آب باغ ایرانی " از بهشت را مولف تاریخ عباسی در وصف احداث نهر منشعب از زاینده رود در " باغ هزارا جریب اصفهان " به سال 1006 ه.ق چنین به شعر آورده است :

 

دوش عقلم گفت آب کوثری

در بهشتی از شبی امد پدید

 

  • درختان و گیاهان در باغ ایرانی :

درختان و سایه آنها از زیباترین تعابیر بهشتی است که در باغ‌های ایرانی نیز دیده می‌شود که در این میان طوبی ، سدره ، سدر و طلح از جمله درختان بهشتی هستند که در قرآن توصیف شده اند ، بر این اساس گیاها باغ‌های بهشتی که در مقام تمثیل در باغ‌های ایرانی نیز به وفور یافت می‌شود ، را می‌توان چنین بیان کرد : 1- گیاهان گرمسیری و سردسیری 2- گیاهان داربستی و غیر داربستی 3- گیاهان میوه دار و غیر میوه دار 4- گیاهان خودرو و غیر خودرو 5- گیاهان سایه دار و غیر سایه دار 6- گیاهان متشابه و غیر متشابه

 

نام باغ‌های ایرانی تمثیلی از بهشت :

 

کلمه فردوس ( بهشت ) از لغت فارسی پردیس گرفته شده که خود از کلمه " پرادئزا" در زبان مادی مشتق شده است . در تشبیه باغ‌های ایرانی در بعد از اسلام کلمه فردوس با مفهوم تمثیلی " تمثیل بهشت برین " استفاده می‌شده که کاربردی غیر از کلمه پردیس قبل از اسلام " به معنی بوستان " داشته است .

 

 

نتیجه گیری :

با توجه به مواردی که مطرح شد ، می‌توان گفت در ادوار مختلف تاریخ انسان گرابش به آن داشته است که باغ هایی احداث کند تا تعابیری که از بهشت آخرت مطرح می‌شده ، برابری کند . این تعبیر می‌تواند بر چند هدف استوار باشد :

  • فراهم سازی بیشترین بهره از منافع مادی دنیای فانی و دل خوش داشتن به صورتی نمادین از بهشت
  • ایجاد عظمت و شکوه خیره که نشانگر توانایی‌های مالکین و حکام در مقابل مردم و زمینه ساز استقرار و دوام حکومت ظالمانه ایشان بوده است .
  • احداث باغ ویلا به منظور فراهم سازی همه بهره‌های مادی ممکن ، در تقابل با بهشت آخرت بر اساس روحیات کافرانه مانند آنچه درباره " باغ ارم " آمد .
  • تحمیل طرفداران و فداییان مطابق آنچه اسماعیلیان باغ هایی مانند بهشت را می‌ساختند و پس از تخدیر طرفداران خود با مواد مخدر ، ایشان در باغ هایی به هوش می‌آمدند م زمینه برای بهره برداری سیاسی از آنها ممکن می‌شد

 

 

منابع :

مقاله با همین عنوان به تحریر و تقریر " دکتر مجتبی انصاری و مهندس هادی محمودی نژاد

)

ارجاعات داخلی:

املاک مرتبط با این مطلب

فروش 2400 متر باغ ویلا در یوسف آباد قوام
کد : ۳۱۰

فروش ۲۴۰۰ متر باغ ویلا در یوسف آباد قوام

محل ملک: یوسف آباد قوام

۲۴۰۰ متر باغ با ۳۰۰ متر بنا در یوسف آباد قوام به فروش میرسد.

قیمت: تماس بگیرید

متراژ زمین: ۲۴۰۰

وضعیت سند: تک برگ

نوع فروش: فروش

گروه ملک: باغ ویلا

فروش 2000 متر باغ ویلا در محمد شهر کرج
کد : ۳۱۱

فروش ۲۰۰۰ متر باغ ویلا در محمد شهر کرج

محل ملک: کرج

۲۰۰۰ متر باغ ویلا با ۱۰۰ متر بنا در محمد شهر کرج به فروش میرسد.

قیمت: ۲ میلیارد

متراژ زمین: ۲۰۰۰

وضعیت سند: تک برگ

نوع فروش: فروش

گروه ملک: باغ ویلا

باغ ویلا 1170 متری در محمد شهر
کد : ۳۱۲

باغ ویلا ۱۱۷۰ متری در محمد شهر

محل ملک: کرج

باغ ویلا ۱۱۷۰ متری با ۲۵۰ متر بنا در محمد شهر به فروش میرسد.

قیمت: ۱ میلیارد و ۸۰۰ میلیون تومان

متراژ زمین: ۱۱۷۰

وضعیت سند: تک برگ

نوع فروش: فروش

گروه ملک: باغ ویلا

1170 متر باغ ویلا در محمد شهر
کد : ۳۱۳

۱۱۷۰ متر باغ ویلا در محمد شهر

محل ملک: کرج

۱۱۷۰ متر باغ ویلا با ۲۵۰ متر بنا در محمد شهر به فروش میرسد.

قیمت: ۴ میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان

متراژ زمین: ۱۱۷۰

وضعیت سند: شش دانگ

نوع فروش: فروش

گروه ملک: باغ ویلا

فروش 1050 متر باغ ویلا در کهنز
کد : ۳۱۴

فروش ۱۰۵۰ متر باغ ویلا در کهنز

محل ملک: شهریار

۱۰۵۰ متر باغ ویلا با ۱۲۰ بنا در کهنز شهریار به فروش میرسد.

قیمت: ۱ میلیارد و ۲۵۰ میلیون تومان

متراژ زمین: ۱۰۵۰

وضعیت سند: تک برگ

نوع فروش: فروش

گروه ملک: باغ ویلا

فروش 900 متر باغ ویلا در شهریار
کد : ۳۱۵

فروش ۹۰۰ متر باغ ویلا در شهریار

محل ملک: شهریار

۹۰۰ متر باغ با ۱۳۰ متر ویلا در شهریار به فروش میرسد.

قیمت: ۱ میلیارد و ۱۰۰ میلیون تومان

متراژ زمین: ۹۰۰

وضعیت سند: تک برگ

نوع فروش: فروش

گروه ملک: باغ ویلا